تئاتر هنری است

که با آن، انسان‌ها کردارشان را در زمان و مکانی معین، تماشایی می‌کنند یا تماشایی می‌یابند». تماشا، به رغم معنای لفظی‌اش، حتماً نباید دیداری باشد، زیرا شامل جلب کردن توجه دیگران نیز هست؛ دیگرانی که فکر می‌کنند این یا آن کار ارزش دیدن را دارد. نیمی از هنر تئاتر توجه کردن به دیگران است و این شالوده‌ی تمامی علم اخلاق است. اگر تماشایمان نکنند، محو می‌شویم و نخواهیم توانست کاملاً آن گونه باشیم که دوست داریم. اگر هرگز به تماشا نایستیم، هیچ گاه نخواهیم دانست «دیگری بودن» چه حسی دارد. اگر زیادی یا عوضی تماشایمان کنند، دچار ترس می‌شویم. اگر زیادی تماشا کنیم، توان بالقوه‌ی کنش را از دست می‌دهیم. با خوب تماشا کردن، با خوب تماشا شدن، با تعیین مرز برای هر یک، با هم می‌بالیم. هر آن چه مردم انجام می‌دهند، خواه وانمودسازی (تقلید، نقش‌آفرینی) باشد، خواه نباشد، «کردار انسانی» است. تئاتر زمانی تقلیدی است که بر پایه‌ی وانمودسازی یا نقش‌آفرینی باشد، چنان که تئاتر در مقام هنر، در سنت اروپایی، غالباً تقلیدی است؛ اما کل تئاتر تقلیدی نیست. در مسابقه‌ی فوتبال، مراسم عروسی یا یک دادگاه علنی جنبه‌های وانمودسازی اندک است، اما آن‌ها هم طبق این تعریف، تئاتر به حساب می‌آیند.

«مرکز پژوهش‌های احدرسه مطالعات اجرا» می‌کوشد، ضرورت تماشا و تماشایی شدن را در جامعه امروز نشان دهد، و به این دلیل از اصطلاح «اجرا» به جای «تئاتر» استفاده می‌کند، تا در دام پیش‌فرض‌ها و تصورات غالبی که واژه تئاتر تداعی می‌کند، نیفتد.